Khám phá bài thơ Đoàn thuyền đánh cá siêu ngắn nhất
Lý thuyết:
ND chính
Mang đến sự khâm phục về cuộc sống của người dân chài, bài thơ Đoàn thuyền đánh cá siêu ngắn nhất khiến ta trân trọng công việc cộng đồng và cảm nhận sự tự hào của đất nước.
Câu 1
Trả lời câu 1 (trang 142 SGK Ngữ văn 9, tập 1):
* Bố cục: 3 phần
– Đoạn 1 (hai khổ thơ đầu): cảnh đoàn thuyền đánh cá lên đường và tâm trạng náo nức của con người.
– Đoạn 2 (bốn khổ thơ tiếp theo): cảnh đoàn thuyền đánh cá trên biển.
– Đoạn 3 (còn lại): cảnh đoàn thuyền đánh cá trở về trong bình minh.
* Không gian, thời gian
– Không gian: bao la, rộng lớn.
– Thời gian: từ lúc hoàng hôn buông xuống, trời biển vào đêm, đến lúc mặt trời đội biển nhô lên, một ngày mới bắt đầu.
Câu 2
Trả lời câu 2 (trang 142 SGK Ngữ văn 9, tập 1):
– Hình ảnh người lao động và công việc của họ được miêu tả trong không gian rộng lớn của vũ trụ, giữa biển khơi bao la, tráng lệ.
– Biện pháp nghệ thuật: liệt kê, so sánh, nhân hóa thể hiện được sự phong phú của các loài cá, vẻ đẹp kì diệu và sự giàu có của biển khơi, hiện lên hình ảnh người lao động mới thật đẹp, thật hăng say, con người hòa quyện với vẻ đẹp thiên nhiên; cảm hứng lãng mạn, bay bổng.
Câu 3
Trả lời câu 3 (trang 142 SGK Ngữ văn 9, tập 1):
– Khổ 3: Con thuyền đánh cá vốn nhỏ bé trước biển cả bao la đã trở thành con thuyền kì vĩ, khổng lồ, hòa nhập vào với kích thước rộng lớn của thiên nhiên.
– Bút pháp lãng mạn nổi bật trong việc sáng tạo hình ảnh thơ, với những liên tưởng sáng tạo, độc đáo, nhiều so sánh thú vị, thủ pháp phóng đại được sử dụng hợp lí.
Câu 4
Trả lời câu 4 (trang 142 SGK Ngữ văn 9, tập 1):
– Bài thơ có 4 từ “Hát”.
– Cả bài như một khúc ca, ngợi ca lao động, với tinh thần làm chủ, với niềm vui phơi phới mà nhà thơ viết thay cho những người lao động.
– Lời thơ dõng dạc, giọng điệu như khúc hát mê say hào hứng, cách gieo vần biến hóa linh hoạt => tất cả góp phần làm nên âm hưởng của bài thơ vừa khỏe khoắn sôi nổi, vừa phơi phới bay bổng.
Câu 5
Trả lời câu 5 (trang 142 SGK Ngữ văn 9, tập 1):
– Nhà thơ Huy Cận có cái nhìn tươi mới và cảm xúc hào hứng, tràn đầy niềm vui về cuộc sống.
– Thiên nhiên tráng lệ, giàu có là nguồn tài nguyên vô tận luôn phục vụ con người, tham gia tích cực vào cuộc sống.
– Con người hăng hái say mê lao động làm chủ cuộc sống, xây dựng cuộc sống mới.
Luyện tập
Viết đoạn văn phân tích khổ cuối của bài thơ:
Bài thơ kết thúc bằng khung cảnh đoàn thuyền đánh cá trở về sau một đêm lao động khẩn trương. Lại vẫn là âm thanh tiếng hát. Nếu như ở khổ đầu có tiếng hát mang niềm vui của những con người đi chinh phục thiên nhiên thì ở khổ cuối tiếng hát diễn tả sự phấn khởi của những con người chiến thắng đang trở về với những khoang thuyền đầy ắp cá. Sau một đêm lao động vất vả, họ vẫn giữ được khí thế hăng say: “Đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời”. Một hình ảnh thơ đẹp và đầy sức gợi bởi “chạy đua cùng mặt trời” cũng có nghĩa là họ đang tiếp tục chạy đua cùng với thời gian. Trở về không có nghĩa là công việc đã kết thúc. “Mặt trời đội biển nhô màu mới”, mang cái vẻ tinh khôi của bình minh trên biển hay cũng chính là một ngày mới, một cuộc sống mới đang bắt đầu đối với người lao động thực sự làm chủ thiên nhiên, làm chủ cuộc đời. Bài thơ khép lại, nhưng ý thơ lại mở ra đến vô cùng với hình ảnh “Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi”- một tương lai huy hoàng, đầy hứa hẹn đang chờ đón những con người lao động ấy.