Ngày soạn : Ngày dạy : Tuần 10 -Tiết 49 ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ (Huy Cận) A. MỤC TIÊU BÀI HỌC Sau bài học, HS có khả năng : 1. Kiến thức: + Nắm về tác giả Huy Cận và hoàn cảnh ra đời của bài thơ. + Nhận biết những xúc cảm của nhà thơ trước biển cả rộng lớn và cuộc sống lao động của người dân trên biển + Hiểu nghệ thuật ẩn dụ, phóng đại, cách tạo dựng những hình ảnh tráng lệ, lãng mạn. 2.Kỹ năng: + Đọc – hiểu một tác phẩm thơ hiện đại. + Phân tích được một số chi tiết nghệ thuật tiêu biểu trong bài thơ. + Cảm nhận được cảm hứng về thiên nhiên và cuộc sống lao động của tác giả được đề cập tới trong tác phẩm. 3. Đánh giá năng lực: + Kĩ năng tìm kiếm và xử lí thông tin, quản lí thời gian + Kĩ năng ra quyết định, hợp tác, giao tiếp, lắng nghe tích cực 4. Thái độ: + Giáo dục học sinh thêm yêu con người và cuộc sống lao động đầy thi vị, lãng mạn, nên thơ của người dân vùng biển Quảng Ninh, * Tích hợp bảo vệ môi trường + Giáo dục học sinh ý thức bảo vệ môi trường biển. B. Chuẩn bị: * Giáo viên: Chân dung nhà thơ Huy Cận; Tranh ảnh minh hoạ cho bài thơ, bảng phụ. * Học sinh: Đọc và trả lời câu hỏi SGK, tìm hiểu thêm về tác giả, tác phẩm C. Phương pháp: + Nêu vấn đề, hỏi đáp, phân tích, thảo luận nhóm, giảng bình, máy chiếu, máy tính. + Kĩ thuật động não, khăn phủ bàn, chia nhóm, trình bày một phút, D. Tiến trình giờ dạy: 1 Ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số 2. Kiểm tra bài cũ: kiểm tra phần BT giao về nhà: phiếu học tập( lớp phó) 3. Bài mới: HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG:(Trải nghiệm) – Mục tiêu: tạo hứng thú, tâm thế cho học sinh; tạo tình huống/vấn đề học tập nhằm huy động kiến thức, kinh nghiệm hiện có của học sinh và nhu cầu tìm hiểu kiến thức mới liên quan đến tình huống/vấn đề học tập – Phương pháp, kĩ thuật: quan sát tranh ; – Thời gian: Như chúng ta đã thấy, vẻ đẹp của quê hương đất nước đã khơi nguồn sáng tác cho rất nhiều nhạc sĩ trong đó có Hoàng Sông Hương. Mời các em lắng nghe ca khúc” tình ta biển bạc đồng xanh” của ông. Cho học sinh nghe bài hát -> vào bài: Cô trò chúng ta vừa nghe ca khúc” Tình ta biển bạc đồng xanh” do ca sĩ Anh Thơ và Trọng Tấn thể hiện. Bài hát đã đưa ta về với vùng quê giàu đẹp. Nơi ấy có cánh cò bay rập rờn trên thảm lóa. Nơi ấy có những đoàn thuyền đánh cá ra khơi, có cá bạc đầy khoang, có niềm vui phấn chấn của người lao động khi đón cuộc đời tự do. Nhà thơ Huy Cận cũng có những cảm hứng được khơi nguồn từ một vùng quê như thế. Trong chuyến đi thực tế ở Quảng Ninh ông đã viết về vùng mỏ QN đẹp giầu, viết về những con người lao động vốn bình dị bỗng lớn dậy, mạnh mẽ & tự tin hơn trong tư thế của 1 chủ nhân của biển cả. Những con người ấy là ai, họ làm chủ cuộc đời như thế nào? chúng ta cùng tìm hiểu bài hôm nay. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC – Mục tiêu: Trang bị cho học sinh những kiến thức mới liên quan đến tình huống/ vấn đề nêu ra ở hoạt động khởi động – Phương pháp, kĩ thuật: Tổ chức các hoạt động tìm hiểu và phân tích ngữ liệu, thảo luận nhóm, báo cáo kết quả, thảo luận cặp đôi – Thời gian: Hoạt động của thầy và trò Nội dung GV đặt câu hỏi: Quan sát phần chú thích, hãy tóm tắt những nét chính về nhà thơ Huy Cân? – HS tóm tắt – GV gthiệu chân dung nhà thơ và bổ sung: + Trước CM: thơ ông giàu chất triết lý và thấm thía bao nỗi buồn: Sóng gợn tràng giang buồn điệp điệp Con thuyền gõ mái lướt song song Và Huy Cận từng viết về mình: Chàng Huy Cận khi xưa hay buồn lắm. + ông được nhà nước trao tặng giải thương HCM về VHNT năm 1996. Bài thơ sáng tác trong hoàn cảnh nào? – Bài thơ được sáng tác 1958, khi miền Bắc nước ta đã hoàn toàn giải phóng, đi lên XDCNXH. Chuyến thâm nhập thực tế ở QN của Huy Cận đã giúp chúng ta thấy rõ không khí lao động của nhân dân ta trong giai đoạn đó. => đọc giọng hào hứng, vui tươi của người lao động. Chú ý nhịp thơ 4/3 ( đoàn thuyền đánh cá/ lại ra khơi) – nhịp 2/2/3 ( Hát rằng/cá bạc/ biển Đông lặng) GV đọc mẫu – 2 HS đọc – nhận xét Từ khó kết hợp khi phân tích VB Bài thơ được viết theo thể thơ nào? Phương thức biểu đạt nào được sử dụng trong bài? Nhân vật trữ tình trong bài thơ là ai? – TA – nhà thơ. Tác giả đã hoá thân vào người lao động để cảm nhận được cuộc sống của những người lao động mới làm chủ thiên nhiên, làm chủ vùng biển quê hương. Bài thơ được triển khai theo trình tự nào? – Bài thơ đã theo sát cuộc hành trình đánh cá trên biển; từ lúc ra khơi tới lúc trở về. Dựa vào trình tự ấy, hãy chia đoạn? Nhóm bàn (2 phút) (1) Hai khổ thơ đầu-> cảnh hoàng hôn trên biển và cảnh đoàn thuyền đánh cá ra khơi. (2) Bốn khổ thơ tiếp theo-> Cảnh đoàn thuyền đánh cá trên biển trong đêm trăng. (3) Còn lại -> Cảnh đoàn thuyền đánh cá trở về. Với bố cục ấy, VB đã tạo ra một khung cảnh về không gian và thời gian như thế nào? – Không gian: Rộng lớn, bao la (biển, trời, mây, gió, trăng., tiếng hát ..) – Thời gian: Nhịp tuần hoàn của vũ trụ- từ lúc hoàng hôn tới lúc bình minh => Đó là thời gian của 1 chuyến đi biển. Cảm hứng bao trùm bài thơ? – Cảm hứng về thiên nhiên, vũ trụ – Cảm hứng về con người lao động mới.

Xem thêm:  Có bị xử phạt không khi chơi bài giải trí tại nhà mà không đánh tiền?

HS quan sát 2 khổ thơ đầu Sử dụng phiếu học tập đã chuẩn bị ở nhà các nhóm trình bày sự chuẩn bị của mình theo gợi ý của GV GV đánh giá, cho điểm Hai khổ thơ đầu miêu tả cảnh gì? => cảnh hoàng hôn trên biển Cảnh hoàng hôn trên biển được miêu tả qua những h/ả thơ nào? Mặt trời: như hòn lửa Sóng: cài then, đêm: sập cửa. Tác giả đã dùng biện pháp NT nào để miêu tả cảnh thiên nhiên nơi đây? – Phép so sánh, nhân hoá, ĐT mạnh Qua đó em có cảm nhận gì về cảnh hoàng hôn trên biển?(rực rỡ hay ảm đạm? Lạnh lẽo hay ấm áp, dễ chịu?) Thiên nhiên, kì vĩ, tráng lệ như một ngôi nhà lớn, màn đêm buông xuống là tấm cửa khổng lồ và những gợn sóng là then cài cửa. Con người đi trong biển đêm mà như đi trong ngôi nhà thân thuộc của mình. Một cảm giác thật ấm áp dễ chịu. ? Khi hoàng hôn buông xuống, kết thúc một ngày, trong lúc thiên nhiên nghỉ ngơi, con người bắt đầu ra khoi. Việc đoàn thuyền đánh cá ra khơi được miêu tả như thế nào? Phó từ lại trong câu thơ Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi có ý nghĩa gì? – Con người ra khơi vào ban đêm không phải là hoạt động bất thường mà là hoạt động quen thuộc, thường xuyên, liên tục của người dân chài. Họ đã dựa vào tập tính của loài cá thường ăn vào đêm nên cứ khi hoàng hôn buông xuống là họ lại giong buồm ra khơi. Họ coi đó là nhịp sống, là hơi thở quen thuộc của làng chài, của những con người dũng cảm, gan dạ đi chinh phục thiên nhiên, phục vụ cuộc sống và xây dựng đất nước. Họ ra khơi với khí thế như thế nào? những từ ngữ hình ảnh nào miêu tả di?u dú? Câu hát căng buồm giú khơi Có gì đặc biệt trong cách sử dụng từ ngữ ở đây? Mục đích của cách nói này? – phép cường điệu khoa trương.

Xem thêm:  Khám phá cách soi cầu tài xỉu chính xác 99%

– NT đối lập. Hoạt động của thiên nhiên và con người đối lập nhau. Sự sống của biển cả đang dần khép lại, biển thư giãn, nghỉ ngơi- những người dân chài lại giong buồm và cất cao tiếng hát dua thuy?n vu?t súng ra khoi. ? Không chỉ ngợi ca khí thế phấn chấn ra khơi mà câu thơ còn thể hiện tư thế người đánh cá, tư thế ấy là gì? Đây không chỉ là tư thế làm chủ cuộc đời của người ngư dân nói riêng mà con là tư thế của người lao động nói chung. . HS quan sát khổ 2 Ra khơi, người đánh cá ước mơ điều gì? Ước mơ ấy được nhà thơ gửi gắm qua chi tiết nào? Hát rằng…

Biện pháp NT nào được sử dụng trong khổ thơ này? – Phép liệt kê, so sánh … ? Cá dệt biển, dệt lưới-đó là những hình ảnh đẹp, cảm nhận của em về những hình ảnh này? ( h giỏi) Cá nhiều vô kể,chúng đan kín trên mặt biển, chúng bơi lội rất nhanh, từng đàn cá thu như những chiếc thoi đưa trên biển. Biển Đông th?c s? giàu đẹp ! Tiếng hát không chỉ gửi ước mơ về chuyến ra khơi nhiều tôm cá mà còn thể hiện khát vọng, tình cảm của người lao động ntn? – Biển nhiều tôm cá, nhà thơ đã thay lời những người ngư bộc lộ khát vọng của mình: được chinh phục thiên nhiên để làm giàu cho quê hương đồng thời thể hiện tâm hồn chan chứa niềm vui, phấn khởi hăng say lao động. Tóm lại ở hai khổ thơ tác giả đã tạo ra những hình ảnh đẹp, khỏe, lạ mà thật từ sự gắn kết của ba sự vật và hiện tượng: cánh buồm, gió khơi và câu hát của người dân chài. tiếng hát vừa thể hiện tư thế, khát vọng và vừa thể hiện niềm vui, sự phấn chấn của người lao động. Nhà thơ đã hoá thân vào con người lao động để cảm nhận, để tận hưởng không khí vui tươi, niềm tin yêu cuộc sống. Trong chuyến ra khơi đoàn thuyền đánh cá hăng say, phấn chấn, họ thu được những thành quả như thế nào-> tiết 2 Bài 1: đọc diễn cảm khổ thơ mà em thích, giải thích lí do(2 hs) Bài 2: ( Tích hợp môi trường) ? Nhận xét của em về môi trường biển Việt Nam? Biển đang bị ô nhiễm nặng nề. Nhóm bàn: 3 phút ? Nhóm 1: Hãy chỉ rõ nguyên nhân dẫn đến ô nhiễm môi trường biển?

Hình ảnh rác thải bị sóng đánh dạt vào bờ, hình ảnh cống nước thải công nghiệp của tập đoàn formosa Đây là những hình ảnh trên là những việc làm vô ý thức đã bức tử môi trường biển. Đặc biệt là hình ảnh hai đường ống nước thải công nghiệp của tập đoàn formosa đã đầu độc biển của bốn tỉnh miền Trung ( Hà Tĩnh,Quảng Bình, Quảng Trị, TT Huế) gây ra vụ cá chết hàng loạt, thiệt hại cho nhân dân vùng biển nói chung, cho đất nước ta nói riêng. Ngày 26/4/2016 tập thể formosa đã cúi đầu xin lỗi, thừa nhận sai trái của mình cho môi trường biển. Chúng ta hi vọng đây là lần cuối con người đầu độc biển trên diện tích lớn. Nhóm 2: Môi trường biển bị ô nhiễm gây tác hại xấu như thế nào? Nhóm 3: Chúng ta cần phải làm gì bảo vệ môi trường biển?( giải pháp khắc phục)

Xem thêm:  Phân Tích 2 Khổ Cuối Bài Đoàn Thuyền Đánh Cá [36+ Mẫu Hay Nhất]

Em hãy nêu một thông điệp cho môi trường biển Chung tay bảo vệ môi trường biển để biển ngày càng sinh sôi nhiều tôm cá phục vụ đời sống con người để những chuyến ra khơi của ngư dân trọn vẹn niềm vui. A. Giới thiệu chung 1. Tác giả: – Cù Huy Cận(1919 – 2005) – Là nhà thơ nổi tiếng trong phong trào Thơ mới cũng như thơ ca hiện đại VN.

2. Tác phẩm: – Viết trong chuyến đi thực tê dài ngày ở vùng mỏ QN, lúc này miền Bắc đang xây dựng CNXH. – In trong tập Trời mỗi ngày lại sáng

b. éọc – hiểu văn bản 1. Đọc – Chú thích

2. Kết cấu – Bố cục: – Thể thơ: tự do ( 7chữ) – PTBĐ: Miêu tả – Biểu cảm- T? s?

– Bố cục: 3 phần

3. Phân tích văn bản: 3.1. Cảnh hoàng hôn trên biển và đoàn thuyền đánh cá ra khơi *) Cảnh hoàng hôn trên biển

mặt trời -như hòn lửa sóng – cài then, đêm -sập cửa. ->so sánh thú vi, nhân hoá, ĐT mạnh,liên tưởng bất ngờ.

=>Thiên nhiên hiện lên thật kì vĩ, tráng lệ, r?c r?, đầy sức sống, gần gũi với con người,?m ỏp, dễ chịu.

*) Cảnh đoàn thuyền đánh cá ra khơi – Đoàn thuyền: lại ra khơi

– Phó từ lại

– Khí thế ra khơi: hào hứng, phấn chấn, khẩn trương: Câu hát căng buồm -> ẩn dụ,

phép cường điệu khoa trương-> câu hát cùng ngọn gió làm căng buồm cho con thuyền lướt nhanh ra khơi.

phép đối lập: thiên nhiên và vũ trụ nghỉ ngơi, con người bắt đầu lao động.

=> tu th? làm ch? cu?c d?i của người lao động, con ngu?i mang t?m vúc l?n lao tru?c TN bi?n c?. – Uớc mơ của người đánh cá: chuyến đi bình yên, đánh bắt được nhiều cá: + Tiếng hát: – Cá bạc, biển lặng – Cá thu- đoàn thoi – Đêm ngày: dệt biển, dệt lưới -> liệt kê, so sánh, nhân hoá, câu cầu khiến : biển thật giầu và đẹp!

=> Khát vọng chinh phục thiên nhiên và tâm hồn chan chứa niềm vui, phấn khởi hăng say lao động.

C. Luyện tập: Bài 1: Đọc diễn cảm khổ thơ mà em thích, giải thích lí do:

Bài 2: Suy nghĩ về môi trường biển: Biển đang bị ô nhiễm nặng nề.

– Nguyên nhân: sự cố không mong muốn, con người vô ý thức, cố tình bức tử biển… – Tác hại: làm chết sinh vật biển, ảnh hưởng tới đời sống của ngư dân, mất mĩ quan… – Giải pháp khắc phục: không vứt rác thải, xả nước thải chưa qua xử lí ra biển, tuyên truyền …, xử phạt các hành vi làmô nhiễm môi trường biển. => Thông điệp: Hãy chung tay bảo vệ môi trường biển!